Psychiater Michiel van den Oever heeft zich aan het einde van vorig jaar met de Crazywise organisatie verbonden. Best bijzonder, want in de beginjaren van Crazywise waren er psychiaters die aarzelden om zich met ons te associëren. Koudwatervrees zullen we maar zeggen…Gelukkig waren er in de loop der jaren psychiaters en bovenal mensen als Jim van Os, Margreet de Pater en Ralph Kupka die in het diepe durfden te springen. Michiel heeft opgeschreven wat hem op het Crazywise spoor heeft gezet. Wij hopen de komende jaren met hem samen op te trekken.

Michiel van den Oever:

Er zijn een paar definiërende momenten geweest in mijn werk als psychiater. Deze momenten kenmerkten zich doordat menselijkheid of menselijk contact een grote rol speelde. Na zo’n moment is er van binnen iets fundamenteel veranderd, je kan ineens niet meer op de oude manier verder.

Mens als geheel

Een heel inspirerend moment was een masterclass van Machteld Huber in Groningen, waarin zij aangaf zelf patiënt te zijn geweest in een systeem, waar “gezondheid” gedefinieerd werd als “de afwezigheid van ziekte”. En dat een dergelijke definitie geen recht doet aan de mens als geheel.

Menselijkheid in de behandeling

Een ander moment was toen ik in 2018 in Utrecht op een symposium over Peer Supported Open Dialogue (POD) was. Een prachtige manier van omgaan met mensen, waarbij je zelf als behandelaar ook je mens-zijn meeneemt en inzet ten gunste van de behandeling. Het voelde wat gek, dat dat blijkbaar mag en juist goed is. Ik verborg het altijd een beetje.

Maatschappij en psychose

Het zien van de documentaire “Crazywise” opende iets in mijn hart. Het is een indringende film over hoe onze westerse maatschappij mensen uitsluit en ziek kan houden. En hoe belangrijk het is om juist tijdens een psychose omringd te zijn door mensen die je steunen en in je geloven. Hoe psychose transformatief kan zijn, als mensen de kans krijgen.

Crazywise – de organisatie

Ik ontdekte dat er al jaren een prachtig symposium georganiseerd wordt over psychose en spiritualiteit. Via een kennis werd ik uitgenodigd om te participeren in de organisatie van Crazywise. En, gezien de bovenstaande voorbeelden, was het voor mij een logische stap om dat te doen. Ik ben blij met de uitnodiging.

Ontmoeting

Alles kwam samen in een ontmoeting met Sjors Doedens, hij was de gastheer tijdens een Crazywise-vergadering. Ik had van tevoren een link gekregen naar een Youtubefilmpje waarin hij vertelt over zijn route door de psychiatrie en hoe hij uiteindelijk zelf het heft in handen heeft genomen. Dat is een moeilijke route geweest met met ups en downs. Nu is hij vader, echtgenoot en kunstenaar (die overigens prachtige dingen maakt!) en heeft zijn leven op orde. En in de ontmoeting met hem voelde ik de kloof tussen de het psychiatriesysteem en hem. En ik voelde mezelf vastzitten in diezelfde psychiatrie, maar ook de nieuwsgierigheid om hem te ontmoeten en te kijken of ik iets uit de ontmoeting kon halen waar mensen beter van zouden kunnen worden. Dat lukte, we vonden elkaar en werden er beiden een stukje beter van.

Behandeling en zingeving

Als je “zin” en “zingeving” niet meeneemt, dan maakt dat de behandeling een beetje zinloos. Want waar behandel je naartoe? Het is prima om mensen te helpen om helderder na te denken, minder chaos te hebben, of symptomen te behandelen, maar wat ga je vervolgens doen met die betere toestand? Welke rollen wil je vervullen in het leven? Partner? Vader? Werknemer? Wat geeft jouw leven zin?

Voor zingevingsproblemen zou ik niet primair naar een psychiater gaan. Je komt al snel in de rol van patiënt. Ik vind wel dat psychiaters open moeten staan voor gesprekken over zingeving/spiritualiteit.